Vinegret w 3 odsłonach

Ponieważ często robię sałatki i przeważnie używam do nich sosu vinegret, postanowiłem zrobić małą ściągę z trzema najczęściej używanymi przeze mnie wersjami sosu vinegret. Dzięki temu za każdym razem nie będę musiał podawać sposobu przygotowania sosu.

Moje trzy podstawowe sosy to:

1) klasyczny vinegret

2) vinegret z musztardą

3) vinegret z miodem

Każdy sos vinegret, niezależnie od tego jak bardzo byłby udziwniony powinien składać się z 2 podstawowych składników: oliwy i kwasu, czyli octu lub kwaśnego soku, najczęściej z cytryny, ale nie zawsze. Klasyczna proporcja to 3 części oliwy na 1 część kwasu. Jednak ja używam mniej oliwy i stosuję proporcję mniej więcej 2:1. Lubię, kiedy sos ma wyrazisty, kwaskowaty smak, ale oczywiście można dodać więcej oliwy (lub odpowiednio mniej octu).

Klasyczny vinegret

Najbardziej klasyczny sos vinegret składa się z octu lub soku z cytryny, soli, pieprzu i oliwy. Jeśli lubicie wyrazisty smak, użyjcie octu, jest bardziej wyczuwalny w smaku i ostrzejszy. Jeśli zależy wam na delikatnym smaku, weźcie sok z cytryny, jest wystarczająco kwaśny, ale nie tak ostry jak ocet. To najprostszy sos, wystarczy do słoiczka wlać ocet, rozpuścić w nim sól, dodać pieprz i oliwę, szczelnie zakręcić i parę razy wstrząsnąć. Sos gotowy. Zazwyczaj kiedy mi się spieszy odpuszczam sobie etap mieszania, sałatę skrapiam sokiem lub octem, doprawiam przyprawami i polewam oliwą, sos robi się sam, bez potrzeby brudzenia słoika. Słoik za to sprawdza się świetnie, jeśli chcę zrobić większą ilość sosu i wykorzystać go później. Zakręcony w lodówce może spokojnie stać przez kilka dni.

Vinegret z musztardą

Vinegret z dodatkiem musztardy to jeden z moich ulubionych. Jest gęstszy niż klasyczny vinegret i dużo bardziej wyrazisty w smaku. Musztarda ułatwia też łączenie się kwasu z oliwą w gładką emulsję, dlatego taki sos jest zazwyczaj gładszy i bardziej jednolity. Używam musztardy dijon, która jest bardzo ostra, bo lubię jej ostrość w sosie. Ale można użyć dowolnej musztardy. Ostatnio kupiłem nowość, musztardę czosnkową i o ile nie mamy w planach randki, to jest świetna do sosu. Dodając ostrą musztardę zazwyczaj rezygnuję z pieprzu, ale można go nadal dodać, jeśli ktoś lubi. Przy proporcji 2 łyżek octu i 4-5 łyżek oliwy (zawsze dodaje na oko) dodaję łyżeczkę musztardy. Ale jeśli nie zależy wam na intensywnym, ostrym smaku to dodajcie pół łyżeczki. Tutaj już przydaje się shaker w postaci słoika, który ułatwia zadanie wymieszania składników w 5s. Można ten sos też zrobić na szybko, ale tylko gdy sałatka jest zrobiona z twardych składników, które dobrze zniosą intensywne mieszanie. Świetnie sprawdza się resztka musztardy w słoiku, do której wystarczy dodać resztę składników, wstrząsnąć, polać sałatkę i wyrzucić słoik bez mycia.

Vinegret z miodem

Vinegret z dodatkiem miodu jest tak pyszny, że mógłbym go pić. Jego bazą jest vinegret z musztardą, do którego dodajemy łyżeczkę miodu. Najlepszy jest miód w postaci płynnej, który łatwo się miesza z resztą składników. Jeśli miód nam skrystalizował wystarczy go wymieszać najpierw z octem, który go rozpuści, a później dodać resztę składników. Vinegret z miodem łączy w sobie wszystkie smaki - słony, słodki, pikantny i kwaśny. Jest świetny do sałatek, które zawierają owoce, a także do bardzo prostych sałatek, bo dodaje dużo smaku sam w sobie. Lubię nim po prostu polać sałatę, taką bez żadnych dodatków. A kiedy zależy mi na szybkiej, ale pożywnej przekąsce robię "sałatkę" z fasoli. Odcedzam puszkę fasoli (dowolnej), dodaje do niej sosu i mam niebo w gębie. Najczęściej stosuję ten sos wymiennie z musztardowym. Zależy to od tego czy chcę bardziej wytrawny i ostry smak sosu czy łagodniejszy ze słodką nutą.

Oczywiście te trzy propozycje to tylko kropla w morzu możliwości doprawiania sosu vinegret. Świetnie pasują do niego świeże zioła, czosnek, szalotkę, świeże chilli. Ocet można zastąpić sokiem, np. z pomarańczy czy żurawin. Zamiast miodu dodać słodkiego dżemu, np. morelowego. Często kombinuję z dodatkami, dziś na śniadanie jadłem sałatę z sosem na bazie dżemu z rabarbaru, była bardzo smaczna. Wystarczy pamiętać, że sos musi zawierać oliwę i coś kwaśnego, a reszta to pole do popisu dla kucharza :)